Hoe vernieuw je de vorm van jouw cursus binnen de beperkte tijd die je daarvoor hebt? Docenten Inge The en Ben Nelemans gingen te rade bij Science Educate-it. Ze willen een andere dynamiek in de bachelorcursus en anticiperen op de groei van studentenaantallen in Life Sciences. Ben en Inge vertellen welke ideeën zij uitwerken om nog dit jaar in te voeren.

Ontwikkelingsbiologie is een intensief bachelorvak met veel contacturen dat twee keer per jaar verzorgd wordt voor grote groepen studenten Biologie en Biomedische Wetenschappen. Groepen van ruim 100 studenten, die hoorcolleges, nabesprekingen, computermodules en zes practicumdagen krijgen van een team van vier docenten. The en Nelemans willen niet langer voorschotelen, zij willen studenten actief laten leren.

Efficiënt leren door digitalisering
Inge maakte als cursuscoördinator al stappen door de toetsen te digitaliseren en de ‘natte’ practica deels door computerpractica te vervangen. Zij vertelt hierover: “Tijdens de practica bekijken studenten coupes en levende embryos. Zo kunnen ze onderzoeken hoe de ontwikkeling van een aantal organismen verloopt gedurende verschillende stadia. Daarbij trad herhaling van technieken op en dat kost veel tijd. In de nieuwe computerpractica leren studenten met digitale microscopie en een computermodule over de ontwikkeling van kip en hamster. Ze krijgen na het beantwoorden van de vragen de juiste antwoorden of feedback op een fout antwoord. Het practicum wordt nog wel nabesproken, maar zowel voor studenten als begeleiders is het practicum veel efficiënter geworden.” Ben vult aan: “Daarnaast verandert het contact met de studenten. In de oude opzet was er veel eenrichtingsverkeer, nu staan we meer als coach naast de studenten en zijn we met elkaar in gesprek. We vragen ook veel feedback aan de studenten zowel over de vernieuwingen als de cursus in het algemeen in evaluaties en persoonlijk en dat is heel belangrijk voor ons. We weten beter wat wel en niet werkt.”

Studenten op 1e plaats
Inge en Ben willen na deze ervaring door met twee andere vernieuwingen. Ze willen de nabespreking van de hoorcolleges interactiever maken en de leeropbrengst van de essays verhogen. “Ons doel is studenten op een hoger niveau brengen. Kennis beklijft nou eenmaal beter als je er actief mee om gaat. Het mooie is dat activerend onderwijs beter beoordeeld wordt door studenten, ook al kost het hen meer energie. Dat merkten we ook in de evaluatie van onze practica.”

Hoorcollege 2.0
Onderdeel van de cursus Ontwikkelingsbiologie waren klassieke hoorcolleges en nabesprekingen. Ben zegt hierover: “Dat blijft een populaire onderwijsvorm, maar wij zien ook nadelen. Studenten leunen achterover, de docent presenteert vaak na een kwartier minder scherp en de concentratie bij de studenten verslapt na zo’n 20 minuten.” Inge zal de nabesprekingen in de volgende editie van de cursus anders invullen. “Na twee uur hoorcollege hielden we telkens één uur nabespreking. Vanaf mei gaan we met een voting tool toetsen welke concepten de studenten minder goed begrijpen. Zo kunnen we gericht uitleg geven over de moeilijkere stof en wordt het leerrendement veel hoger. Ik zal de concepten meer vanuit een brainstorm met de studenten benaderen en bespreken. Het aantal nabesprekingen zal met 50% teruggebracht worden, zodat de studenten hun zelfstudie flexibeler kunnen indelen. Idealiter mondt dat er in uit dat het boek wordt gelezen voor de nabespreking.”

Leren van elkaar
De leeropbrengst van de essays die studenten schrijven kan ook beter. “We zijn op zoek naar een geschikte tool waarin we de studenten meer richting geven bij het beoordelen van elkaars werk. De vragen moeten bijvoorbeeld meer over de inhoud gaan, minder over grammatica. Formulering ervan als een rubrics-vraag lijkt een geschikte manier om dat te realiseren. Peer-feedback maakt dat je als reviewer van medestudenten kan nadenken en leren over jouw eigen opdracht. Daar zit een enorme meerwaarde.”

Ook voor docenten: “Begin op tijd”
Het gebruik van de voting tool zijn Ben en Inge allebei al lang en breed aan het voorbereiden. Ben: “Om een goede keuze te kunnen maken heb ik heel wat platforms bestudeerd. We kiezen voor eenvoud zodat studenten zo veel mogelijk meedoen, desnoods anoniem. We willen de schaamte wegnemen rond iets niet begrijpen.” Inge denkt na over de meerkeuze vragen. “Ze moeten heel goed in elkaar zitten en ik wil erachter komen welke concepten nog uitleg nodig hebben. Wanneer ik even tijd heb, werk ik eraan. We willen dat de studenten de vragen ook kunnen gebruiken als voorbeeldvragen voor de toets.”

Verder hebben Ben en Inge het vaak met elkaar over cursusevaluaties. Die worden ook besproken in het docententeam en feedback op opmerkingen van studenten worden teruggekoppeld aan hen. “Die opzet en uitkomsten worden goed geanalyseerd. Door de vernieuwingen te faseren en niet te veel veranderingen in één keer in te voeren, kunnen we in evaluaties de behaalde effecten goed koppelen aan de vernieuwingen. En daar helpen wij onze collega’s mee bij hun onderwijsinnovatie.”

Science Educate-it
Het team van Science Educate-it ondersteunt docenten wanneer zij hun onderwijs willen versterken. Zij kunnen hierbij zowel technische als onderwijskundige expertise inzetten.